ADÜ Menü
ADÜ-TARBİYOMER, Senato ve YÖK onayı ardından 4 Mart 2011 tarih ve 27864 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmelik ile kurulmuştur. Merkezin kurulmasını sağlayan esas unsur, Üniversitemizdeki araştırıcılar tarafından Kalkınma Bakanlığı’na (eski adıyla Devlet Planlama Teşkilatı, DPT) teklif edilen ve 5 milyon TL bütçe ile 2010 Yılı Yatırım Programına alınan “Tarımsal Biyoteknoloji ve Gıda Güvenliği Ar-Ge Merkezi” isim ve 2010K120410 nolu araştırma altyapı projesinin hayata geçirilmesidir. Proje ile kurulacak laboratuar altyapısının kurumsal bir yapı kazanması yanında proje hedefleri çerçevesinde tüm kamu ve özel sektör kuruluşlarına Ar-Ge hizmeti verebilmesini sağlamak üzere proje araştırıcı ekibinin çabaları ile Rektörlüğe bağlı bu Uygulama ve Araştırma Merkezi kurulmuştur.
Başta Aydın olmak üzere çevre illerin ekonomisi büyük oranda tarımsal üretime dayalı olup bitkisel ve hayvansal üretim potansiyeli oldukça yüksektir. Bu yapı içerisinde tarımsal ürün miktar, kalite ve sağlığı yanında gıda üretim ve işleme yöntem ve teknolojileri anlamında önemli bir araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) ihtiyacı söz konusudur. Bu bağlamda yapılan bilimsel çalışmalar ile bölge sorunlarına çözüm üretmede Üniversitemiz öncü sayılabilecek roller üstlenebilmektedir. Bölgesel/ülkesel sorunları araştırmaya yönelik, tarımsal biyoteknoloji, gıda ve yem güvenliği konularında güçlü laboratuvarların oluşturulması Adnan Menderes Üniversitesi’nin misyonu gereği olarak kabul edilebilir. Güney Yerleşkemiz’de yer alan ADÜ-TARBİYOMER, ilimizin ve bölgemizin tarımsal üretim sorunlarına çözüm üretebilmek için, kamu kuruluşları ile özel sektörün araştırma geliştirme ihtiyaçlarına odaklanmıştır. Proje ve bu kapsamında oluşturulan ADÜ-TARBİYOMER ile amaçlananları özet olarak aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür:
- Biyoteknoloji, moleküler genetik ve tanı, bitki doku kültürü, gıda güvenliği, yem güvenliği alanlarında planlanmış araştırmalarda kullanılacak entegre bir laboratuvar alt yapısı oluşturmak,
- Bitkisel ve hayvansal hastalık etmenlerinin moleküler tanılarının yapılabilmesi ve çevreye dost alternatif hastalık mücadele yöntemlerinin geliştirilmesi için biyoteknolojiyi AR-GE faaliyetlerinde kullanmak,
- Gıda kalitesi ve güvenliği ile fonksiyonel gıda-yem üretimine yönelik fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik ve duyusal analizlere dayalı Ar-Ge çalışmaları yapmak,
- Yörenin ya da bölgenin önemli bitki türlerinde genetik özelliklerin belirlenmesi, ıslahı ve seçilen üstün genotiplerin doku kültürü ile hızlı ve klonal olarak çoğaltmasına yönelik AR-GE çalışmaları yapmak ve
- Çiftlik hayvanlarında, verim özelliklerine yönelik genlerin tespiti ve ıslah programlarına entegrasyonuna yönelik araştırmalar yapmaktır.
Kalkınma Bakanlığı 2010 yılı yatırım programına alınan projenin devreye girmesi için geniş bir araştırıcı ekibi uzunca bir süreçte yoğun bir emek sergilemiştir. İlk olarak Ziraat Fakültesi öğretim üyesi Prof.Dr. Orhan KARACA öncülüğünde, Üniversitemiz ile Ege Üniversitesinden toplam 10 araştırıcının katılımı ile hazırlanan “Sürdürülebilir Tarıma Dayalı Besicilik Araştırmaları ve Eğitimi Projesi” 2007 yılında ve ardından yine aynı araştırıcının öncülüğünde Ziraat, Veteriner ve Tıp Fakültelerinden toplam 15 araştırıcının katılımı ile hazırlanan “Besicilikte Gıda Güvenliği Uygulama ve Eğitim Projesi” 2008 yılında DPT’ye sunulmuş, ancak bu projeler destek kapsamına alınmamıştır. Ardından, daha önceki yıl sunulan proje ve proje ekibi, Prof.Dr. Orhan KARACA liderliğinde yürütülen yoğun bir çalışma ile 2009 yılında revize edilmiş, Ziraat Fakültesinden 9, Tıp Fakültesinden 2 ve Veteriner Fakültesinden 1 olmak üzere toplam 12 kişilik araştırıcı ekibi ile yeniden şekillendirilen “Tarımsal Biyoteknoloji ve Gıda Güvenliği Ar-Ge Merkezi” isimli proje önerisi Prof.Dr. Şükrü BOYLU yöneticiliğinde DPT’ye sunulmuştur. Proje 5 milyon TL bütçe ile desteklenerek 2010 yılı yatırım programına alınmış ve projede kimi hususlarda revizyon istenmiştir. Bölgedeki kamu ve özel sektör kuruluşları ile yapılan görüşmeler sonucunda ortaya konan talepler ve araştırmacı insan kaynağı potansiyeli dikkate alınarak kurulacak merkez kapsamındaki alt laboratuarlar ve bunların bünyesinde yapılacak analizler yeniden gözden geçirilerek revize edilmiş ve DPT Müsteşarlığının onayına sunulmuştur. Bu süreçte Merkezin kuruluş çalışmaları tamamlanmış ve Merkez çatısı altında altyapının şekillendirilmesi ve işletilmesi faaliyetlerine başlanmıştır.
Merkezin kuruluşu ardından Merkez Müdürlüğü görevi proje araştırıcı ekibinden Prof.Dr. Orhan KARACA ve ardından Yrd.Doç.Dr. Zeynel DALKILIÇ tarafından yürütülmüştür. Şu anda Müdürlük görevini proje araştırıcı ekibinden Doç.Dr. İbrahim CEMAL yürütmektedir.
Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen araştırma altyapı projesi kapsamında, Üniversitemiz Güney yerleşkesi içinde her türlü teknolojik donanıma sahip 1200 m2 kapalı alan içeren 2 katlı modern bir laboratuvar ve idare binası inşa edilmiştir. Binada, 11 adet laboratuvar, 2 adet soğuk oda (+4 ve -18 =616;C), 2 adet sarf malzemeleri deposu, 25 kişilik toplantı salonu, idare odası ve araştırıcı çalışma odasından oluşmaktadır. Bu proje kapsamında yapılandırılan laboratuvarlar, “Tarımsal Biyoteknoloji Birimi” ile “Gıda ve Yem Güvenliği Birimi” olmak üzere iki ana kısımdan oluşmaktadır. Bunlardan; Tarımsal Biyoteknoloji Birimi “moleküler genetik ve tanı”, “bitki doku kültürü” ve “hayvancılıkta üreme biyoteknolojileri” olmak üzere üç alt üniteye ait 7 laboratuvardan ve Gıda ve Yem Güvenliği Birimi ise fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik ve duyusal analizlere yönelik 4 laboratuvardan oluşmaktadır.
Binada yer alan değişik amaçlı laboratuvarlar kapsamında kullanılacak cihazların büyük bir çoğunluğu satın alınmış, eğitim ve optimizasyonu tamamlananlar analizlerde kullanılmaya başlanmıştır. Kimi cihazlara yönelik alım veya eğitim süreci ise devam etmektedir. Cihaz ve temel sarf malzemeleri alımlarının 2013 yılının ilk aylarında tamamlanması ardından merkez tam kapasite ile kamu ve ilgili özel sektörün Ar-Ge ihtiyaçlarına yönelik araştırmalarda kullanılacaktır. Bu yapılanma süreci içerisinde, kamu ve özel sektör araştırıcılarının merkezin sahip olduğu altyapı olanaklarından faydalanabilmesine yönelik ilkeler şekillendirilmektedir. Oluşturulan laboratuvar altyapısı henüz tam kullanıma açılmamasına rağmen geçen kısa süreç içerisinde proje araştırıcı ekibine ilave olarak Üniversitemiz çeşitli birimlerindeki birçok araştırıcı projeleri kapsamında Merkezin laboratuvar olanaklarından faydalanmışlardır.
Güney Yerleşkemiz’de yer alan ADÜ-TARBİYOMER laboratuarları, ilimizin ve bölgemizin tarımsal üretim sorunlarına çözüm üretebilmek için, özel sektör ve kamu kuruluşları araştırma geliştirme ihtiyaçlarına odaklanmıştır. Oluşturulan altyapı çok sayıda genç araştırıcının yetiştirilmesine ve ulusal veya uluslararası araştırma fonlarından birçok araştırıcının çok daha kolay finansal destek bulmasına olanak sağlayacaktır. Böylece, bilim insanlarımızın da daha nitelikli araştırmalara imza atabilme şansları arttırılmış olacaktır.
Şekillendirilen altyapı özellikle genç araştırıcıların hem teorik hem de pratik eğitim kazanmasına yönelik kurs faaliyetleri için de oldukça uygun altyapıya sahiptir. Nitekim yapılandırma çalışmaları süren ADÜ-TARBİYOMER kapsamında ilk etkinlik olarak “III. Gen Klonlama Kursu” 21-25 Mayıs 2012 tarihleri arasında başarıyla gerçekleştirilmiştir. Kursa farklı üniversitelerin Ziraat, Eczacılık, Veteriner, Fen Edebiyat fakültelerinden ve özel sektörden olmak üzere toplam 22 kursiyer katılmıştır. Kurs süresince kısa teorik bilgilendirme sunumları sonrasında pratik uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte birçok cihaz veya sistemin kullanımına yönelik uygulamalı eğitimler firmalar öncülüğünde gerçekleştirilmiştir. Merkez kapsamında, uygulama ağırlıklı benzer kurslar düzenlenmesi planlanmaktadır.